Chociaż od zakończenia działań II wojny światowej minęło sporo czasu, to nadal spotykamy się w życiu codziennym z jej pozostałościami. Znajdujemy wiele przedmiotów niekiedy bliżej nam nie znanych lub mających znamiona uzbrojenia wojskowego. Nasza nadmierna ciekawość doprowadza do wielu niepotrzebnych nieszczęść, a nawet śmierci.

„ZARDZEWIAŁA ŚMIERĆ CIĄGLE GROŹNA”

Niezachowanie należytych środków bezpieczeństwa po odnalezieniu niewypału lub niewybuchu, niewłaściwe postępowanie wynikające z braku świadomości o grożącym niebezpieczeństwie powoduje, że mimo zakończenia działań zbrojnych wojna nadal zbiera ofiary.

W razie znalezienia niewypału, niewybuchu lub przedmiotu niewiadomego pochodzenia należy:

1. Nie dotykać, nie ruszać, nie przenosić przedmiotu wybuchowego.
2. Niezwłocznie oddalić się z miejsca zagrożenia.
3. Niezwłocznie powiadomić telefonicznie jedną z niżej wymienionych organów.

„KATEGORYCZNIE NIE WOLNO PODNOSIĆ, ODKOPYWAĆ, PRZENOSIĆ, WRZUCAĆ DO OGNISKA ANI DO MIEJSC TAKICH JAK STAWY, GŁĘBOKIE ROWY ZNALEZIONYCH NIEWYBUCHÓW”

Należy mieć świadomość, że materiał wybuchowy stosowany w technice wojskowej w praktyce jest całkowicie odporny na działanie wszelkiego rodzaju warunki atmosferyczne i niezależnie od daty produkcji zachowuje swe właściwości wybuchowe.

PODSTAWOWE DEFINICJE

Przedmioty wybuchowe – uważa się wszelkiego rodzaju przedmioty pochodzenia wojskowego,   które ze względu na swe właściwości wybuchowe grożą niebezpieczeństwem przy niewłaściwym obchodzeniu się z nimi (ruszanie, rozkręcanie rzucanie itp.). Są to w szczególności:

  • zapalniki,

  • pociski,

  • bomby lotnicze,

  • naboje artyleryjskie i karabinowe,

  • pancerzownice,

  • granaty,

  • miny wszelkich typów,

  • ładunki materiałów wybuchowych,

  • złom metalowy zawierający resztki materiałów wybuchowych.

Niewybuch – to każdy przedmiot zawierający ładunek wybuchowy lub materiał wybuchowy  w stanie wolnym, który powinien zdetonować, jednak pomimo stworzenia warunków koniecznych do tego procesu nie doszło do wybuchu. Przyczyną powstania niewybuchu może być nie uruchomienie lub złe działanie detonatora, zmiany chemiczne w samym materiale wybuchowym  i wiele innych czynników. Za niewybuchy uważa się środki, które zostały użyte, ale nie zadziałały lub zadziałały wadliwie. Oprócz tego za niewybuchy uważa się również środki wybuchowe pozbawione właściwego nadzoru i kontroli, np. gdzieś wykryte, niewiadomego pochodzenia, uszkodzone, przeterminowane itp.

Niewypał – to amunicja zawierająca ładunek miotający, która nie wypaliła mimo stworzenia odpowiednich warunków do tego procesu. Pojęcia niewypału używa się wobec dwóch rodzajów amunicji – wybuchającej z siłą mniejszą od detonacji oraz zapalającej się. Generalnie pojęcie odnosi się do środków zawierających materiał wybuchowy o charakterze miotającym, czyli takich, w których wybuch ma charakter deflagracji. Niewypałem może stać się również spłonka lub inny zapalnik. Przyczyną powstania niewypału może być nie uruchomienie lub złe działanie zapalnika, zmiany chemiczne w samym materiale itp. Za niewypały uważa się środki, które zostały użyte, ale nie zadziałały, lub zadziałały nieprawidłowo, skutkiem czego mogą nadal stanowić niebezpieczeństwo. Oprócz tego za niewypały uważa się również środki pozbawione właściwego nadzoru i kontroli, np. gdzieś wykryte, niewiadomego pochodzenia, uszkodzone, przeterminowane itp.

Przedmioty niebezpieczne – uważa się wszelkiego rodzaju urządzenia (materiały pochodzenia wojskowego, przemysłowego lub innego, które mając właściwości łatwopalne, żrące, trujące grożą niebezpieczeństwem przy manipulowaniu lub zetknięciu się z powietrzem albo wysoką temperaturą.  Zaliczyć do nich można:

  • płyn łatwopalny, żrący i trujący,

  • zawartość butli stalowych, gaśnic,

  • resztki rozmaitych substancji w aparaturze laboratoryjnej it.

ZASADY ZGŁOSZEŃ

Wszystkie zgłoszenia dotyczące oczyszczania terenów z przedmiotów wybuchowych patrole realizują niezwłocznie, nie później niż w ciągu trzech dni od daty otrzymania zgłoszenia.

Zgłoszenia pilne realizują natychmiast tzn. nie później niż w ciągu doby. Za pilne zgłoszenia należy uważać takie zgłoszenia, które donoszą o wykryciu przedmiotów wybuchowych lub niebezpiecznych wszędzie tam, gdzie stwarzają one szczególne niebezpieczeństwo dla ludności, powodują wstrzymanie pracy, nauki itp., a więc np. na terenie szkół, na ulicach miast, w zakładach pracy itp.

W przypadku znalezienia niewybuchu lub niewypału należy powiadomić:

  • POLICJĘ – tel. 997 

lub

  •  Ogólnopolski numer alarmowy 112

lub

  • Miejskie Centrum Zarządzania Kryzysowego – tel. 86 2156722, tel./fax: 86 2163730

Informując w/w organa należy:

  • precyzyjnie określić miejsce odnalezienia

  • określić co zostało znalezione, wygląd , ogólne gabaryty , ilość

  • podać telefon /adres kontaktowy/ do osoby informującej o znalezisku

Zadania (przedsięwzięcia, czynności) realizowane przez jednostkę Policji:

  • Przyjęcie informacji o zdarzeniu.

  • Wysłanie na miejsce zdarzenia patrolu w celu zebrania dodatkowych, szczegółowych informacji związanych ze zdarzeniem oraz zabezpieczenia miejsca ujawnienia niewypału lub niewybuchu.

  • Powiadomienie patrolu saperskiego oraz, w zależności od zaistniałej sytuacji, innych służb i inspekcji.

  • W razie potrzeby w trybie alarmowym skierowanie na miejsce zdarzenia dodatkowych funkcjonariuszy.

  • W razie potrzeby powołanie i organizacja pracy doraźnego sztabu kryzysowego.

  • Przeprowadzenie czynności wyjaśniających (dochodzeniowo-śledczych).

Po zgłoszeniu należy w miarę możliwości zabezpieczyć teren przed dostępem dzieci i innych osób. Dostosować się do poleceń Policji i władz samorządowych.